Mitomani patolojik yalan söyleme alışkanlığıdır. Mitomani kompulsif (tekrarlayıcı) yalan söyleme davranışı olarak tanımlanır. Bu yazıda mitomani hastalığı hakkında bilgi veriliyor.
Mitomani Kriterleri
Mitomani hastalığı nedir diye sorulduğunda, birey tarafından söylenen yalanın mitomani olarak kabul edilmesi için belirlenen patolojik yalan söyleme kriterleri şunlardır:
Raftamı Yoksa Kulağında mı ?
- Klinik olarak böyle bir davranış için içsel bir sebep olmalıdır. (Uzun süreli gasp vs.) Bu tip olaylar kişinin yalan söylemesini patolojik bir semptom olmadan da sürekli tekrarlamasına sebep olabilir.
- Anlatılan hikayeler yalancıyı olumlu bir konuma sokma eğilimindedir. Yalancı kahramanlarını kurban olarak tanıtan hikayeler anlatır. Sözgelimi yalan söyleyen kişi son derce cesur birçok ünlü insan tarafından tanınmaktadır. Toplumda önemli konumu olan inanlarla çeşitli açılardan ilişkileri vardır vs.
Bazı psikiyatristler kompulsifleri patolojik yalancılardan ayırır. Bazı psikiyatristler ise hepsini aynı kefede değerlendirir. Bu tartışma konusu henüz bir sonuca varmamıştır.
Radyo’da Ben ?
Teşhis
Patolojik yalanları teşhis etmek her zaman kolay olmayabilir. Psikologlar bu konuda özel olarak hazırlanan soruları ve cevapları anlamak için eğitilirler.
Mitomani tek başına bir hastalık olduğu gibi aynı zamanda psikopatlık, antisosyal kişilik bozukluğu, narsistik kişilik bozukluğu ya da historiyonik kişilik bozuklukları gibi diğer bozuklukların yan belirtisi olarak da ortaya çıkabilir. Ancak patolojik yalancı olan kişilerin diğer bozukluk özelliklerini göstermedikleri de sıkça görülmektedir.
Yalan detektörü testleri sonuçları incelendiğinde PF (psödoloji fantastika) mitomani hastalarının yalan söylerken stres ve suçluluk belirtileri gösterdiği anlaşılmıştır.
Psikopat kişilik bozukluğu bulunan bireyler yalan söyleme nedeni ile herhangi bir stres ve suçluluk hissetmezler. Antisosyal bozuklukları olan insanlar para, cinsiyet ve güç vb. kişisel kar için yalan söylerler. Yani anti sosyal kişilik bozuklukları olan kişiler mutlaka kendi yararlarına bir amaca hizmet etmek için yalan söylerler.
Borderline kişilik bozukluğu ( BPD) hastaları da sıkça yalan söyleme eğilimindedir. Fakat borderline ve mitomani arasındaki fark, BDP hastalarının umutsuzca terk etme, kötü muamele ya da reddetme duygularıyla boş intihar tehditleri ya da terk suçlamaları ile başa çıkmaya çalışırken yala söylemeleridir.
Patolojik yalancılar reddedilmiş hissetmezler. Kendilerine güvenleri o kadar yüksektir ki bu sayede çok başarılı bir şekilde yalan söyleyebilirler.
Narsistler mükemmele ulaştıklarını ve başkalarının kendilerine karşı karşı anlayışsız olduklarını düşündükleri için yalan söyleme eğilimindedir.
KM hastaları ise bu anti-sosyal davranışları göstermez. Genellikle yalan söylerler, çünkü yaşamlarının yeterince ilginç olmadığını düşünürler. KM’ li hastalar kimlikleri ve geçmiş tarihi hakkında yalan söyleme eğilimindedir.
Semptomlar tam olarak birbiri ile uyuşmadığından bireylere teşhis koymak zor olabilir. Bu nedenle mitomani yetkin kişi davranış bozukluğu grubu altında yer alır. Bu kategori önceki başlıklardan herhangi biri altında sınıflandırılamayan yetişkin kişilik ve davranış bozukluğunu kodlamak için kullanılır.
Bu yazıda belirtilen bozukluğun altında, psikolojik nedenlerden ötürü yalan söyleme dürtüsü yatıyor. (maddi öz tatmin gibi ). Mitomaninin psikiyatrik bir hastalık olarak görülmesi için yazının başında bildirilen diğer koşulların da karşılanması gereklidir.
Patolojik Yalancılar
Yalan söylemek, hem bilerek hem de kasıtlı olarak ya da kasten yanlış ifade verme eylemdir. Normal yalancılar savunucu iken, gerçeği söyleyerek oluşabilecek sonuçlardan kaçınma amacını güder. Genellikle bu tip yalanlar başkalarının duygularını destekleyen, sosyal olarak yanlış bir tutumu yadsıyan ve medeni insan temasını mümkün kılan beyaz yalanlar dediğimiz grupta yer alan yalanlardır. Patolojik yalan, bir tür yalan söyleme alışkanlığı olarak tanımlanabilir. Burada birey hiçbir kişisel kazanç elde etmese de sürekli olarak yalan söyler.
Patolojik Yalancılık Üzerine Yapılan Araştırma Sonuçları
Patolojik yalancı olmanın birçok olumsuz sonucu vardır. Güven eksikliği nedeniyle çoğu patolojik yalancıların ilişkileri ve dostlukları başarısız olur. Ayrıca bu durum ilerlerse yasal problemler oluşturabilecek kadar ciddi sorunlar baş gösterebilir. ( sahtecilik vs.)
Mitomani zeka seviyesinin normal ya da normalin üzerinde olduğu durumlarda ortaya çıkar. Mitomani başlangıç yaşı ortalama 16’dır.
Mitomani hastaları incelendiğinde performans yeteneklerinin aksine ortalamanın üzerinde sözel becerileri olduğu saptandı. Mitomani hastalarının % 30’unun bir ebeveyninin ya da başka bir aile üyesinin zihinsel rahatsızlık yaşadığı kaotik bir ev ortamı vardır.
Çalışmada kadın ve erkeklerde görülme sıklığı eşit bulunmuştur.
Olguların % 40’ında epilepsi, anormal EEG bulguları, DEHB, kafa travması ya da CNS enfeksiyonu gibi sinir sistemi anormalliği bildirilmiştir.
Mitomani hastalığı üzerine verilen genel bilimsel veriler bunlardır.